Romatizma genel olarak kas, kemik ve bu ikisi arasındaki ilişkiyi sağlayan bağlarda ağrı, bazen ağrı ile birlikte şekil bozukluğu ve işlev kaybı ile seyreden bir durumdur.
Romatizmal hastalıkların hepsi kuşkusuz iltihaplı Romatizma değidir. İltihaplı Romatizma’da artrit dediğimiz eklem iltihabı söz konusudur. Bu iltihap sadece bir veya birkaç eklemi kısa süreli etkileyebilir veya giderek artan sayıda eklemi etkileyerek süreğen hale gelebilir ya da kısa süreli ancak tekrarlayıcı olabilir. İltihaplı romatizma olan hastaların bir kısmında tam iyileşme sağlanırken büyük çoğunluğu hayat boyu devam eder.
Bu hastalıklardan daha sık görüleni ROMATOİD ARTRİT’tir, çoğunlukla el ve ayak küçük eklemlerinde, iki taraflı ağrı, şişlik, sabah katılığı veya tutukluğu şeklinde başlar, zamanla özellikle tanıda geçikilir veya etkin tedavi edilmezse kalıcı işlev kaybına ve şekil bozukluklarına neden olur.
SJÖGREN SENDROMU bir diğer iltihaplı romatizmal hastalıktır, tek başına görülebilir veya Romatoid artrit gibi bir başka iltihiaplı Romatizmal hastalığa eşlik edebilir, eklem ağrısı ve şişliği yanısıra ağız ve göz kuruluğuna yol açar. Özellikle eklem ağrısı ve gözlerde batma, yanma, kaşınma hissi varsa hastalık araştırılmalıdır.
Bazen de eklem bulguları ile birlikte kan hücreleri, akciğer, böbrek, beyin ve cilt gibi bir çok organa ait anormal bulgular görülürse sistemik seyreden bağ doku hastalıkları ve özellikle bu gruptan SİSTEMİK LUPUS ERİTEMATOZ ön tanıda düşünülmelidir. Geç yaşda başlayan Raynaud fenomeni denilen soğukda el ve ayak parmaklarında beyazlama, morarma ve kızarıklığa yol açan bir durum varsa özellikle SKLERDERMA denilen bağ doku hastalığı akla gelmelidir.
Kas ağrısı, kas gü.süzlüğü varsa hasta gündelik bakımını yapmakta zorlanıyor, oturduğu yerden desteksiz kalkamıyor veya merdiven inip çıkmakta zorlanıyorsa, ciltte renk değişikliği veya döküntü varsa iltihaplı kas romatizması POLİMİYOZİT-DERMATOMİYOZİT düşünülmelidir.
Bel ve sırt ağrısına yol açan, zamanla duruşta bozulma, halk arasındaki adı ile kamburluğa yol açan ANKİLOZAN SPONDİLİT ise Omurga ve omurga ilişkili eklemlerin iltihaplı romatizmasıdır. Özellikle sabah bel, kalça ve sırt bölgesinde ağrı tutukluk varsa bu hastalık araştırılmalıdır. Bazen topuk ağrısı da eşlik eder, topuk dikeni de grafilerde gözlenebilir. Ülseratfi kolit veya Crohn Hastalığı gibi iltihaplı barsak hastalığı ve ciltte sedef hastalığı varsa ve istirhat döneminde artan, egsersiz yapmak ile veya günün içinde dolaşmak ile düzelen bel, sırt ağrısı varlığında SPONDİLOARTRİT denilen omurganın iltihaplı Romatizmal hastalıkları araştırılmalıdır. Ankilozan Spondilit spondiloartrit grubu hastalıkların en iyi bilinen örneğidir.
Daha çok ayak baş parmağında ağrı, kızarıklık ve şişlik yapan gut birkaç gün sürüp düzelen, ancak tekrarlayabilen İltihaplı Romatizma GUT hastalığını düşündürür. Bu hastalıkta zemin hazırlayan yandaş hastalıklar, beslenme, ilaç kullanımı ve alkol tüketimi gibi alışkanlıklar da gözden geçirilmelidir
VASKÜLİT denilen iltihaplı romatizmal hastalıklar damarlarda iltihap, darlık zamanla tıkanıklık yaparak bu damarların beslediği dokularda hasara yol açmaktadır. Bazende genç yaşda başlamış kan basıncı yüksekliğine veya nabız anormalliklerine yol açmaktadır.
Özellikle 50 yaş sonrası daha sık g.rülen omuz ve kalça bölgesindeki kaslarda ağrı ve tutukluk yapan POLİMYALJİ ROMATİKA tanısını koymak için hastadan ayrıntılı öykü almak dikkatli fizik inceleme yapmak gerekir. Bu hastalık bazen kronik enfeksiyon veya kanser ile karışabilir bazende bu istenmeyen klinik tablolara eşlik edebilir. Tedavi sırasında veya sonrasında hastalık tekrarlayabilir. Bu hastalar bazen eşlik eden vaskülit nedeni ile ani görme kaybı ile başvurabilir.
AİLESEL AKDENİZ ATEŞİ’nde hastalar sadece tekrarlayan karın ağrısı veya birkaç günlük karın ağrısına eşlik eden ateş ile hastaneye başvurabileceği gibi bazen tekrarlayan, 1-2 gün içinde düzelen, nefes alıp verirken hissedilen plöretik ağrı dediğimiz batıcı göğüs ağrısı ile de gelebilirler. Eğer tipik atak olarak bilinen, bir kaç gün süren, tekrarlayan ve saatler günler içinde düzelen ateş ve karın ağrısı yok, sadece ayak bileğinde kızarıklık veya eklemlerde şişlik şeklinde seyrediyorsa Romatoloji dışı kliniklerde bu hastalarda Ailesel Akdeniz ateşi tanısı atlanabilir. Hastaların da tekrarlayan karın ağrısı ve ateş bulgularını eklem yakınmaları yoksa Romatoloji ile ilişkilendirmeleri zor olabilir.
BEHÇET HASTALIĞI da iltihaplı Romatizmal bir hastalıktır, yıllarca sadece aft denilen ağız içi yaralar şeklinde devam edebilir. Bazen de kırmızı ve ağrılı bir göz ile göz hastalıkları polikliniğinde muayene edilip Üveit nedeni araştırılmak üzere Romatoloji polikliniğine gönderilebilir.
İltihaplı Romatizmal hastalıkların büyük çoğunluğunda sadece ağrıyı kesmek yeterli değildir. Hastalığın ilerlemesini durduran veya en azından yavaşlatan ilaçların kullanılması gerekmektedir. Bu nedenle hastaların hastalığın erken evresinde Romatoloji Uzmanları tarfından değerlendirlemsi ve izlenmesi çok önemlidir.
